Fransız aydınlanması nedir
Fransız Aydınlanması diğerlerinden çok farklı olmakla beraber, genelde Fransız aydınlanmasının İngiliz aydınlanmasından esinlendiği söylenebilir. Voltaire ve Montesquieu, İngiliz felsefesini Fransa’ya taşımışlardır. Voltaire ve Montesquieu ortaya koydukları fikirsel akımla birlikte, İngiliz deizmini, Locke felsefesini ve tolerans düşüncesini Fransa’ya aşılamışlardır. Aslında Fransa, aydınlanma fikrini İngiltere’den ithal etmiştir (Ekren, 2010).
Dışarıdan alınan ve kendi dinamiklerine göre gelişmeyen her olayda olduğu gibi İngilizlerden alınan aydınlanma fikri de İngiltere’den olduğu gibi alınmamış/kalmamış, başkalaşarak değişime uğramış ve olması gerekenden daha sert bir akıma dönüşmüştür. O dönemki Fransa’nın mevcut sosyoekonomik koşulları da bunu destekler nitelikte olmuştur.
Ülkede yoksulluk içinde yaşayan ve çoğunluk olan alt sınıfa karşılık, refah içinde yaşayan küçük bir elit bir kesim mevcuttur. Monarşi ile Katolik kilisesinin halk üzerinde her alanda yoğun baskısının bulunduğu bu dönemde, halk ile onlara fikirsel önderlik eden filozofların her türlü otoriteye karşı başkaldırısı aslında beklenen bir durum olarak görülebilir. Aydınlanma kuşağında veya aydınlanmanın evriminde Fransa’da ortaya çıkan toplumsal şiddet ve hiddet, aydınlanmanın olduğu diğer ülkelerde bu derece görülmemiştir. Bu durumu, o dönemde Fransa’daki monarşinin ve Katolik kilisesinin olumsuz etkisine, halkın ve aydınların karşı tepkisi olarak da görebiliriz.
Kaynaklar;
Ekren U. (2010) Modern Felsefenin Oluşumu. https://auzefalmsstorage.blob.core.windows.net/auzefcontent/18_19/modern_felsefenin_olusumu/index.html. 15 Mayıs 2020.
